Temat wakacji niemal zawsze budzi w nas pozytywne skojarzenia – odpoczynek od obowiązków, zwolnienie tempa życia, mniejszy pośpiech. I choć wydawałoby się, że wakacyjna beztroska nie powinna nieść ze sobą żadnych trudności, to okazuje się, że dla niektórych dzieci odejście od codziennej rutyny niekiedy potrafi być wyzwaniem.
Złamanie codziennej rutyny (schematu postępowania) może budzić napięcie i lęk. Zmiana ta obejmuje bardzo wiele czynników, np.:
- zmiana miejsca pobytu,
- zmiana osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem,
- częste odwiedzanie nowych miejsc, niekiedy bardzo zatłoczonych,
- tęsknota za kolegami z przedszkola/szkoły i zabawkami,
- kontakty z nieznanymi dotąd osobami,
- zmaganie się z sytuacjami, w których nowopoznane osoby nie wiedzą, że dziecko ma mutyzm wybiórczy albo jakie są jego specyficzne cechy/potrzeby,
- oczekiwania ze strony dorosłych, ze dziecko będzie z entuzjazmem korzystało ze wszystkich atrakcji,
a także wiele innych pomniejszych czynników, z których w pierwszym momencie możemy nie zdawać sobie sprawy, np. inna dieta, zmiana terminów posiłków i snu, przebywanie w często zatłoczonych miejscach publicznych oraz wszelkie nowości bezpośrednio doświadczane przez dziecko (nowe ubrania, czy inne łóżko w hotelu).
Dopiero podczas wakacji zdajemy sobie sprawę jak bardzo przywiązane do pewnego schematu są nasze dzieci i jak trudno jest im przystosować się do zmiany. Zmiana to także obszar terapeutyczny w postępowaniu z mutyzmem wybiórczym. Celem pracy w tym obszarze jest zwiększanie tzw. „elastyczności” dziecka w reagowaniu na zmianę okoliczności jego funkcjonowania. Elementem pracy jest tu także nauka radzenia sobie z niepewnością, obawami i niepomyślnym przewidywaniem przyszłości.
Wyjazd na wakacje to także stres dla dorosłych, którzy w staraniach o to, by wyjazd udał się jak najlepiej, wpadają w spiralę napięcia, bo chcą wszystko idealnie przygotować lub przeszacowują swoje umiejętności organizatorskie. Niekiedy napięcie to udziela się dzieciom, które zamiast dostarczać im pozytywnej ekscytacji, zaczyna wzmagać lęk. Bądźmy zatem dla dzieci oparciem w pokonywaniu lęku. Podczas wakacji znajdziemy ku temu mnóstwo okazji, jeśli tylko empatycznie zrozumiemy jakie są potrzeby i możliwości naszych małych podróżników.
Niniejszy artykuł jest chroniony prawami autorskimi przez Poradnię Terapii Mutyzmu „Mówię!”. Wszelkie prawa zastrzeżone.